Amyloidoza transtyretynowa (ATTR) jest zagrażającą życiu chorobą charakteryzującą się akumulacją źle uformowanego białka transtyretyny (TTR) w tkankach, głównie w nerwach i sercu. ATTR może być chorobą nabytą jak również wrodzoną. Ta ostatnia postać może zostać wywołana poprzez ponad 100 różnych mutacji w genie TTR. Szacuje się, że około 50 000 osób na całym świecie cierpi na wrodzoną postać ATTR.
Amyloidoza serca (CA) wiąże się ze złym rokowaniem chorych, głównie z powodu jej rozpoznawania w późnej fazie niewydolności serca. Szacowana 5-letnia śmiertelność w tej chorobie wynosi 44%-65%, w zależności od danych. Analizy retrospektywne w kardiologii wykazały, że nierozpoznana CA była częstszą, niż się wydaje, przyczyną różnych chorób, np. zwężenia zastawki aortalnej czy niewydolności serca z zachowaną funkcją skurczową. Najnowsze osiągnięcia z ostatnich lat w zakresie nieinwazyjnej diagnostyki i terapii różnych postaci amyloiodzy przyczyniły się do większej świadomości lekarzy o tej chorobie.
Amyloidoza serca (CA) powoduje rozwój kardiomiopatii restrykcyjnej (RCM), która wiąże się z wysoka śmiertelnością. Pacjenci z nieleczoną CA w przebiegu amyloidozy łańcuchów lekkich (AL) osiągają medianę przeżycia 6 miesięcy od pojawienia się pierwszych objawów klinicznych niewydolności serca, podczas gdy pacjenci z zajęciem serca w przebiegu amyloidozy transtyretynowej (ATTR) mają medianę przeżycia 2.5 – 4 lata. Często występuje wstrząs kardiogenny, a opcje czasowego bądź trwałego wsparcia pracy serca są ograniczone z powodu zajęcia obu komór oraz małej pojemności lewej komory. Zajęcie serca u pacjentów chorych na amyloidozę historycznie było wiązane ze złymi wynikami po transplantacji tego narządu. Warto dodać, że przez wiele lat CA, szczególnie w przebiegu amyloidozy AL stanowiła przeciwskazanie do przeszczepienia.
W prospektywnym badaniu kohortowym opublikowanym w lutym tego roku badacze zwrócili uwagę na subiektywną ocenę stanu zdrowia pacjentów (ang. patient reported outcomes, PRO) w czasie pierwszego roku od rozpoznania amyloidozy łańcuchów lekkich (amyloidozy AL). Do badania włączono pięćdziesięciu dziewięciu pacjentów z dwóch ośrodków w Stanach Zjednoczonych.
Niech Nadchodzący Rok 2022 będzie pełen miłości, zdrowia, dobrych wyzwań, spełnionych marzeń – tych małych i dużych, a Święta Bożego Narodzenia niech przepełnią nas rodzinnym ciepłem i pewnością, że nigdy nie jesteśmy sami,
życzy redakcja portalu Polskiej Sieci Amyloidozy
Patisarian i inotersen są, obok tafamidisu, zarejestrowanymi lekami do leczenia polineuroatii związanej z dziedziczną amyloidozą transtyretynową (ATTRv). Obydwa leki blokują syntezę zarówno zmutowanej, jak i prawidłowej transtyretyny w wątrobie.
Patisarian jest cząsteczką składającą się z małego interferującego mRNA zabezpieczoną w cząsteczki lipidowe, która po dostaniu się do jądra komórkowego blokuje ekspresję genów transtyretyny. Patisarian podawany jest dożylnie co 3 tygodnie.
Streszczenie:
To streszczenie opisuje w przystępny sposób wyniki badania ATTR-ACT, które ukazały się w czasopiśmie American Journal of Cardiology. W próbie klinicznej ATTR-ACT badacze oceniali efekty stosowania tafamidisu u pacjentów z uszkodzeniem serca (kardiomiopatią) w przebiegu amyloidozy transtyretynowej (skrót z j. ang: ATTR-CM). Tafamidis jest dostępny w USA i w innych krajach do leczenia dorosłych chorych na ATTR-CM. Lek stosowany jest doustnie. W badaniu ATTR-ACT wzięło udział 441 chorych na ATTR-CM z 13 krajów, którzy przyjmowali tafamidis albo placebo przez 30 miesięcy. W pierwszej kolejności badacze oceniali wpływ tafamidisu na ryzyko śmierci lub hospitalizacji z powodu dolegliwości sercowych w okresie od momentu rozpoczęcia badania do jego zakończenia. Wyniki wykazały, że obydwa ryzyka były o ok. 1/3 niższe w porównaniu z placebo. Dodatkowo badacze oceniali wpływ tafamidisu na objawy niewydolności serca, jakość życia i ogólny stan zdrowia przez okres 30 miesięcy. Pacjenci, którzy brali udział w badaniu wypełniali kwestionariusze oceniające w/w aspekty w różnych punktach czasowych: przed rozpoczęciem leczenia, w jego trakcie oraz po zakończeniu.
Amyloidoza jest grupą chorób spowodowanych odkładaniem się nieprawidłowo sfałdowanych łańcuchów lekkich immunoglobulin w tkankach. Zaczyna się często skrycie, podstępnie, ale ostatecznie może prowadzić do upośledzenia czynności serca czy układu nerwowego. W przeszłości zasadność wykonywania biopsji śródoperacyjnej podczas procedur ortopedycznych, by wykryć amyloidozę, była podważana poprzez brak skutecznego leczenia przyczynowego. Zmiana w tej kwestii nastąpiła wraz z wprowadzeniem na rynek nowych leków zdolnych do zatrzymania progresji choroby. Jednakże należy pamiętać, że podstawowym warunkiem decydującym o efekcie leczenia jest jej odpowiednio wczesna diagnoza.
Przyczyną objawów amyloidozy łańcuchów lekkich są złogi amyloidu w narządach. Pomimo znacznego postępu w opracowaniu nowych leków eliminujących nieprawidłowy klon komórek plazmatycznych nadal u niektórych pacjentów utrzymuje się upośledzenie funkcji narządów. Nawet w erze leczenia celowanego (daratumumab), nie wszyscy pacjenci osiągają odpowiedź narządową i później ją utrzymują. Jest to szczególnie ważne z tego względu, że to właśnie ta odpowiedź koreluje z głęboką odpowiedzią hematologiczną. Wynika to częściowo z faktu, że istnieje grupa komórek plazmatycznych opornych na leczenie, która ciągle kontynuuje produkcję łańcuchów lekkich. Ich nieprawidłowe sfałdowanie zachodzi pod wpływem działania enzymów proteolitycznych.
W czasopiśmie BMC Cardiovascular Disorders ukazały się wyniki chińskiej analizy „real-life” dotyczącej charakterystyki klinicznej i prognozy chorych na amyloidozę łańcuchów lekkich (AL) z zajęciem serca (AL-CA). Badanie objęło kolejnych pacjentów z rozpoznaniem AL-CA w latach 2012-2020 leczonych w ośrodku o trzecim stopniu referencyjności w południowych Chinach.
26 października obchodziliśmy pierwszy w historii Światowy Dzień Amyloidozy organizowany przez Amyloidosis Allinace we współpracy z organizacjami pacjentów.
Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z materiałem zarejestrowanym podczas V Interdyscyplinarnej Konferencji: Amyloidoza, która odbyła się w dniach 8-9 października 2021r. w Warszawie.
Celem Konferencji jest aktualizacja wiedzy na temat amyloidozy oraz wymiana doświadczeń pomiędzy lekarzami różnych specjalności medycznych. Mamy nadzieję, że Konferencja przyczyni się do poprawy diagnostyki i terapii amyloidozy w Polsce, a także stanie się impulsem do wspólnych inicjatyw klinicznych i naukowych.
Pacjenci z amyloidozą łańcuchów lekkich i zajęciem serca często umierają w przeciągu 3 miesięcy od rozpoczęcia chemioterapii. W przypadku tych pacjentów schemat leczenia obejmuje zastosowanie bortezomibu (Bor), cyklofosfamidu (Cy) oraz deksametazonu (D), którego wprowadzenie w ostatnich latach znacznie poprawiło rokowanie w tej grupie. Całkowity odsetek odpowiedzi (ORR – overall response rate) przy zastosowaniu schematu CyBorD wynosi 71%, a 1 rok przeżywa 65% pacjentów. W swojej poprzedniej pracy autorzy niniejszego artykułu podawali, że stężenie NT-proBNP, czyli biomarkera niewydolności serca może się podwoić w przeciągu 24 godzin od podania deksametazonu, co sugeruje szkodliwy wpływ tego leku na funkcję serca. W cytowanym badaniu autorzy ocenili rolę, jaką odgrywa deksametazon we wczesnej śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych.
Zapraszamy do zapoznania się z wykładem dr n. med. Justyny Szczygieł dotyczącym analizy czynników wpływających na rokowanie chorych z kardiomiopatią o profilu restrykcyjnym.
Amyloidoza jest nazwą zbiorową grupy chorób, spowodowanych nagromadzeniem się w organizmie białek, które formują się w nierozpuszczalne włókienka lub płytki i wpływają negatywnie na niektóre narządy – najczęściej na serce, nerki i obwodowy układ nerwowy.