Badanie NEURO-TTR (identyfikator badania: NCT01737398) było randomizowanym, podwójnie zaślepionym badaniem 3 fazy oceniającym skuteczność inotersenu w leczeniu chorych z polineuropatią w przebiegu dziedzicznej amyloidozy transtyretynowej (ATTRv). Lek był podawany w dawce 300 mg podskórnie 1 x w tygodniu przez 65 tygodni. W ramieniu kontrolnym podawano placebo. W badaniu wykazano, że chorzy leczeni inotersenem utrzymali jakość życia na podobnym poziomie jak przed włączeniem badania lub ją poprawili, podczas gdy chorzy otrzymujący placebo doznawali systematycznego jej pogorszenia.
Pacjenci chorujący na rzadkie jednostki chorobowe, takie jak amyloidoza serca (CA) zazwyczaj pozostają długo bez właściwej diagnozy. Jest to częściowo spowodowane tym, że objawy CA przypominają inne, częściej występujące choroby. W związku z tym, szczególnie trudno rozpoznać CA u starszych pacjentów, u których współwystępowanie innych chorób jest o wiele częstsze niż u osób młodszych. Użycie nowoczesnych metod leczenia w CA jest limitowane odpowiednio wczesną diagnozą, a w tym z kolei może pomóc klinicystom sztuczna inteligencja (AI). W opisanej poniżej pracy, naukowcy zaprezentowali sposób w jaki CA może być wykrywana bazując jedynie na wynikach elektrokardiografii (EKG) oraz echokardiografii.
Historycznie amyloidoza łańcuchów lekkich (AL) uznawana była za nieuchronnie prowadzącą do śmierci. Szacowane przeżycie chorych po rozpoznaniu choroby wynosiło ok. 13 miesięcy, przy towarzyszącym zajęciu serca tylko ok. 6 miesięcy. Pierwszy przełom w leczeniu stanowiło wprowadzenie do leczenia wysokodawkowanej chemioterapii z następowym przeszczepieniem autologicznych komórek krwiotwórczych (HDM/SCT). Jednak opcja ta była dostępna tylko dla ok. 2/3 chorych z niższym zaawansowaniem choroby. HDM/SCT wykonywane w zaawansowanej chorobie cechowało się wysoką śmiertelnością związaną z procedurą.
Kryteria odpowiedzi po leczeniu amyloidozy łańcuchów lekkich (AL) bazują na ocenie różnicy stężeń pomiędzy zajętym i niezajętym łańcuchem lekkim w surowicy (dFLC) oraz ocenie wskaźników dysfunkcji zajętych organów. Całkowita odpowiedź hematologiczna (CHR) oznacza prawidłowy stosunek i różnicę stężeń FLC oraz negatywną immunofiksację surowicy i moczu. Niestety nie u wszystkich chorych CR przekłada się na odpowiedź narządową. Przyczynami utrzymywania się niewydolności narządów mogą być ich nieodwracalne uszkodzenie przed włączeniem leczenia lub przetrwałe, niewykrywalne złogi amyloidu.
Rokowanie pacjentów z amyloidozą łańcuchów lekkich (amyloidozą AL) jest zróżnicowane i zależy od stężenia wolnych łańcuchów lekkich w surowicy, czynników genetycznych, zajęcia szpiku kostnego przez zmienione plazmocyty, głębokości odpowiedzi hematologicznej na leczenie oraz zajęcia narządów. Dobrze wiadomo, że obecnie przeżycie całkowite (OS) pacjentów z amyloidozą AL się wydłuża. Częściowo wynika to z powodu diagnozowania choroby na wcześniejszych etapach, a częściowo z nowych terapii, które są coraz bardziej skutecznie i dostępne.
Serdecznie zapraszamy do udziału w V Interdyscyplinarnej Konferencji Amyloidoza, która odbędzie się w dniach 8-9 października 2021 r.
Tafamidis jest doustnym lekiem stabilizującym prawidłowo uformowaną tetrameryczną formę transtyretyny, przez co nie dochodzi do odłączania się monomerów i ich późniejszej agregacji. W badaniach klinicznych wykazano bezpieczeństwo, dobrą biodostępność oraz tolerancję leku. Tafamidis został zarejestrowany w 2011 roku przez Unię Europejską do leczenia polineuropatii I stopnia w przebiegu dziedzicznej amyloidozy transtyretynowej.
Wenetoklaks jest selektywnym inhibitorem białka antyapoptotycznego BCL-2 dzięki czemu przywraca on zdolność do apoptozy w komórkach nowotworowych. Lek ten wykazuje szczególnie skuteczne działanie w nowotworach, dla których nadekspresja białka BCL-2 ma kluczowe znaczenie dla przeżycia zmienionych komórek. Dobrze działa on w grupie pacjentów z nowotworami z mutacją t(11;14), gdyż w większości przypadków jest ona związana z nadekspresją BCL-2.
W czasopiśmie Leukemia ukazały się wyniki randomizowanego badania 3 fazy TOURMALINE-AL1 (identyfikator badania: NCT01659658) porównującego iksazomib w skojarzeniu z deksametazonem z terapią wg wyboru badacza w nawrotowej lub opornej amyloidozie łańcuchów lekkich (light-chain amyloidosis, AL). Skuteczność iksazomibu, doustnego inhibitora proteasomu (proteasome inhibitor, PI), wykazano wcześniej w badaniu 1/2 fazy z udziałem 27 chorych na oporną lub nawrotową AL, w którym odsetek odpowiedzi hematologicznych wyniósł 56%.
Amyloidoza łańcuchów lekkich (light-chain amyloidosis, AL) jest rzadką, wieloukładową chorobą klonalną z szerokim spektrum objawów. Szacuje się, że amyloidoza AL występuje z częstością ok. 12-13,2 przypadków na milion. Rokowanie w tej chorobie w dużej mierze zależy od stadium zaawansowania i zajęcia dwóch istotnych klinicznie narządów – serca i nerek. Mimo poprawy długości przeżycia w wyniku stosowania leków używanych w szpiczaku plazmocytowym, wczesna śmiertelność chorych z amyloidozą AL uległa tylko nieznacznej poprawie.
Terapia wysokimi dawkami melfalanu z autologiczną transplantacją komórek krwiotwórczych (ASCT) jest skuteczną metodą leczenia w amyloidozie łańcuchów lekkich (amyloidoza AL) ale procedura może zostać przeprowadzona jedynie u części pacjentów będących w dobrej kondycji. Około 40-50% z nich osiąga odpowiedź całkowitą (CR) po zastosowaniu tej metody. Ponadto u wielu pacjentów dochodzi do polepszenia funkcji zajętych przez chorobę narządów. Niestety u części osób dochodzi do nawrotu choroby po wykonaniu pierwszej procedury przeszczepienia (ASCT1) i wówczas jednym ze sposobów dalszego leczenia jest wykonanie procedury po raz drugi (ASCT2).
Amyloidoza łańcuchów lekkich (amyloidoza AL) to wieloukładowa choroba charakteryzująca się odkładaniem złogów amyloidu w różnych narządach. Złogi te składają się z monoklonalnych łańcuchów lekkich immunoglobulin produkowanych przez patologiczne komórki plazmatyczne. Amyloidoza AL jest rzadko rozpoznawana z uwagi na początkowo niespecyficzne i różnorodne objawy. Niestety rokowanie pacjentów w zaawansowanych postaciach z zajęciem serca i nerek jest wysoce niekorzystne, a uszkodzenia narządowe są często nieodwracalne i nie odpowiadają na stosowane leczenie przyczynowe. Z uwagi na ryzyko złej tolerancji stosowanych terapii u chorych z amyloidozą AL, intensywność leczenia powinna być dostosowana do stanu ogólnego pacjenta oraz stopnia zaawansowania choroby. Chemioterapia CVD (cyklofosfamid, bortezomib, deksametazon) była dotychczas uznawana za jeden ze standardowych protokołów leczenia w pierwszej linii u pacjentów z amyloidozą AL. Ostatnio opublikowane ostateczne wyniki badania ANDROMEDA wskazują, że dodanie daratumumabu do schematu CVD znacząco poprawia rokowanie pacjentów. Daratumumab jest ludzkim przeciwciałem monoklonalnym IgG kappa skierowanym przeciwko antygenowi CD38 występującemu na plazmocytach.
Włączenie leczenia u chorych na kardiomiopatię w przebiegu amyloidozy transtyretynowej (ATTR) przynosi korzyści. Dodatkowo, jeżeli u osób, u których choroba ma podłoże genetyczne zastosujemy leczenie przedobjawowe, to choroba może się nie rozwinąć – mówi prof. Przemysław Leszek.
- Prof. Przemysław Leszek: należy wdrożyć leczenie dla chorych na kardiomiopatię w przebiegu amyloidozy transtyretynowej
- Dostępne badania naukowe wskazują, że leczenie pacjentów cierpiących na to schorzenie jest skuteczne. Świadczą o tym dowody, w postaci mniejszej liczby zgonów i mniejszej liczby hospitalizacji
- Włączenie leczenia u osób przedobjawowych, u których wykryto możliwość wystąpienia choroby w poradnictwie genetycznym, może zabezpieczyć te osoby przed rozwojem choroby
Zachęcamy do zapoznania się z relacjami cyfrowymi z sesji II Letnich Spotkań Hematologicznych poświęconej dyskrazjom plazmocytowym. W spotkaniu udział wzieli prof. Lidia Gil, prof. Iwona Hus, prof. Krzysztof Jamroziak, dr hab. Dominik Dytfeld.
9 lipca 2021 r. ogłoszono długo oczekiwane wyniki konkursu Agencji Badań Medycznych na niekomercyjne badanie kliniczne w zakresie chorób rzadkich. Wśród nielicznych badań, które przeszły pozytywnie etapy oceny formalnej, merytorycznej i finansowej Konkursu, znalazł się projekt przygotowany przez zespół pod kierunkiem prof. dr hab. n. med. Krzysztof Jamroziaka pt.: „Wieloośrodkowe badanie kliniczne 2 fazy oceniające bezpieczeństwo i skuteczność skojarzenia sargramostimu ze schematem D-VCd (daratumumab, bortezomib, cyklofosfamid, deksametazon) u nieleczonych pacjentów z amyloidozą łańcuchów lekkich (badanie STARLIGHT)”.
Arytmie przedsionkowe występują u ok. 10-15% chorych na amyloidozę z zajęciem serca. Ich przyczyny mogą wynikać z niewydolności serca, do której doprowadza odkładanie się amyloidu, albo z powodu bezpośredniego uszkodzenia układu bodźcoprzewodzącego serca przez amyloid. Zajęcie serca w przebiegu amyloidozy jest jedną z głównych przyczyn chorobowości i umieralności chorych. Niedawno opublikowano wyniki retrospektywnej analizy z lat 2016-2017 dotyczącej hospitalizacji w USA z głównym rozpoznaniem migotania (atrial fibrillation, AF) lub trzepotania przedsionków (atrial flutter, AFl).